Raforkumannvirkin

Allar okkar áherslur miða að því að skapa samfélaginu, viðskiptavinum og eigendum okkar virði með tryggu afhendingaröryggi, hagkvæmum rekstri flutningskerfisins og hámörkun nýtingar á raforku.

Við flytjum rafmagn frá virkjun að borgar- eða bæjarmörkum með raflínum en til að setja rafmagn inn á kerfið eða taka það út af kerfinu eru notuð svokölluð tengivirki.

Burðarvirki raflínanna eru ýmist úr timbri eða stáli og með eða án sérstakra undirstaðna. Spennuval ræður mestu um hæð mastra í háspennulínu. Af því helgast einnig að möstur í 220 kV línum eru nær undantekningarlaust byggð úr stáli og eru á steyptum undirstöðum.

Hærri spenna, meiri hæð

Gerð er sérstök krafa um fjarlægð leiðara, rafmagnsvíra, frá jörðu. Fjarlægð eykst eftir því sem spennan er hærri. Í raun er það andrúmsloftið sem einangrar rafmagnið frá jörðu en sérstakir einangrarar, ýmist úr gleri eða postulíni, einangra leiðara frá burðarvirki.

Auk burðarvirkislínu og -leiðara, rafmagnsvíra, eru mikilvægustu þættir háspennulínunnar einangraraskálar og tengi- og stagbúnaður. Þá eru margar háspennulínur með sérstökum jarðvír efst í mastri til að taka við eldingum og verja endabúnað í tengivirki með því að leiða eldingarnar um burðarvirki til jarðar.

Á síðari árum hefur verið lögð mikil áhersla á að háspennulínur falli sem best að landinu sem þær liggja um og eigum við mikið og gott samtal við samfélagið, hagsmunaaðila, þegar kemur að því að velja línuleiðina.

Tengivirki

Tengivirki er mannvirki og búnaður sem notaður er til að setja rafmagn inn á flutningskerfið eða til að taka rafmagn út af kerfinu. Helsti búnaður tengivirkja eru aflspennar, aflrofar, skilrofar, jarðblöð, mælaspennar, varnarbúnaður, launaflsbúnaður og hjálparbúnaður.

Í flutningskerfinu eru nú 83 tengivirki og 92 afhendingastaðir, þar af eru 20 aflstöðvar, 10 afhendingarstaðir til stórnotenda og 62 til dreifiveitna.

Listi yfir tengivirki Landsnets í árslok 2022

Heiti stöðvar	KKS	Samrekstraraðili	Spenna (kV)	Tekið í notkun	Fjöldi reita	Fjöldi spenna	Gerð virkis GIS/AIS	Inni- útivirki
Aðveitustöð 12	A12	Veitur	132	2006	1	0	GIS	I
Akranes	AKR	Veitur	66	2016	4	0	AIS	I
Ásbrú	ASB		33	2011	8	0	AIS	I
Bakki	BAK	Landsvirkjun	220/33/11	2017	3/4/7	2	AIS	I
Blanda	BLA	Landsvirkjun	132	1991	5	0	GIS	I
Bolungarvík/varaafl	BOL	Orkubú Vestfjarða	66/11	2014	3/8	0	AIS	I
Breiðidalur	BRD	Orkubú Vestfjarða	66	1979	4	0	AIS	Ú
Brennimelur	BRE	RARIK	220/132/66/11	1978	9/4/0/0	3	AIS	Ú
Brennimelur	BRE	RARIK	66	2007	3	0	AIS	I
Búðarháls	BUD	Landsvirkjun	220	2013	2	0	AIS	I
Búrfell	BUR	Landsvirkjun	220	1999	9	0	GIS	I
Búrfell	BUR	Landsvirkjun	66	1999	4	0	AIS	I
Dalvík	DAL	RARIK	66	1981	1	0	GIS	I
Eskifjörður	ESK	RARIK	66	1993	6	0	AIS	I
Eskifjörður	ESK		132	2021	4	2	GIS	I
Eyvindará	EYV	RARIK	66	1975	4	1	AIS	Ú
Eyvindará	EYV		132	2020	3	0	GIS	I
Fáskrúðsfjörður	FAS	RARIK	66	1998	3	0	AIS	I
Fitjar	FIT	HS Veitur	132	1990/2018	5	0	GIS/AIS	I
Fljótsdalur	FLJ	Landsvirkjun	220/132/11	2007	11/4/2	2	GIS	I
Flúðir	FLU	RARIK	66	1995	4	0	AIS	I
Geiradalur	GED	Orkubú Vestfjarða	132	1983	3	0	AIS	Ú
Geitháls	GEH		220/132/11	1969	7/8/2	2	AIS	Ú
Glerárskógar	GLE	RARIK	132	1980	3	0	AIS	Ú
Grundarfjörður	GRU		66	2017	3	0	AIS	I
Hamranes	HAM		220/132/11	1989	7/8/3	2	GIS	I
Hella	HLA	RARIK	66	1995	4	0	AIS	I
Hnjúkar	HNJ		132/33	2018	1	1	AIS	Ú
Hnappavellir	HNA		132	2021	3	0	GIS	I
Hnoðraholt	HNO	Veitur	132	1990	2	0	GIS	I
Hólar	HOL	RARIK	132	1984/2013	5	0	AIS	Ú
Hólasandur	HSA		220	2022	3	0	GIS	I
Hrauneyjafoss	HRA	Landsvirkjun	220	1981	5	0	GIS	I
Hrútatunga	HRU	RARIK	132	1980	4	0	AIS	Ú
Hryggstekkur	HRY	RARIK	132	1978	6/5	1	AIS	Ú
Húsavík	HUS	RARIK	33	1978	2	0	AIS	Ú
Hveragerði	HVE	RARIK	66	1983	3	0	AIS	Ú
Hvolsvöllur	HVO	RARIK	66	2019	4	0	AIS	I
Írafoss	IRA	Landsvirkjun	220/132	1953	3/6	2	AIS	Ú
Ísafjörður	ISA	Orkubú Vestfjarða	66	2014	4	0	AIS	I
Keldeyri	KEL	Orkubú Vestfjarða	66	1979	2	0	AIS	Ú
Klafastaðir	KLA		220/16	2013	1/4	1	AIS	I
Kolviðarhóll	KOL		220	2006	7	0	GIS	I
Korpa	KOR	Veitur	132	1976	6	0	AIS	Ú
Kópasker	KOP	RARIK	66	1980	1	0	AIS	Ú
Krafla	KRA		220/132/11	2017	3/0/2	1	GIS	I
Krafla	KRA	Landsvirkjun	132	1977	5	0	AIS	Ú
Lagarfoss	LAG	RARIK	66	2007	5	0	AIS	I
Laxá	LAX	Landsvirkjun	66/33	2003	6/1	1	AIS	I
Laxárvatn	LAV	RARIK	132	1977/2018	4	0	AIS	Ú
Lindarbrekka	LIN	RARIK	66	1985	1	0	AIS	Ú
Ljósafoss	LJO	Landsvirkjun	66	1937	6	0	AIS	I
Lækjartún	LAE		220/66	2022	3/3	1	GIS	I
Mjólká	MJO	Orkubú Vestfjarða	132/66	1980	2/5	2	AIS	Ú
Nesjavellir	NES	Orka náttúrunna	132	1998	6	0	GIS	I
Neskaupstaður	NKS	RARIK	66	1994	4	0	AIS	I
Ólafsvík	OLA	RARIK	66	2019	3	1	AIS	I
Prestbakki	PRB	RARIK	132	1984	3	0	AIS	Ú
Rangárvellir	RAN		132/66	1974	8/0	2	AIS	Ú
Rangárvellir	RAN		66/6,6	2001	7/2	0	AIS	I
Rangárvellir	RAN		220/132	2022	3	1	GIS	I
Rauðimelur	RAU	HS Veitur	132	2006	3	0	AIS	I
Reykjanes	REY	HS Orka	132	2006/2022	3	0	AIS	I
Rimakot	RIM	RARIK	66/33	1990	3/4	1	AIS	I
Sauðárkrókur	SAU		66	2021	4	0	GIS	I
Selfoss	SEL	RARIK	66	2005	5	0	AIS	I
Seyðisfjörður	SEY	RARIK	66	1957	2	0	AIS	Ú
Sigalda	SIG	Landsvirkjun	220/132	1977	7/1	1	AIS	Ú
Silfurstjarnan	SIL	RARIK	66	1992	1	0	AIS	Ú
Stakkur	STA	HS Veitur	132	2016	3	1	AIS	I
Steingrímsstöð	STE	Landsvirkjun	66	1959	1	0	AIS	I
Stuðlar	STU	RARIK	132/66	1980/2014/2021	4/3	2	AIS	Ú
Sultartangi	SUL	Landsvirkjun	220	1999	6	0	GIS	I
Svartsengi	SVA	HS Orka	132	1997	4	0	GIS	I
Teigarhorn	TEH	RARIK	132	2005	3	0	AIS	I
Varmahlíð	VAR	RARIK	132	1977	4	1	AIS	Ú
Varmahlíð	VAR		66	2021	5	1	GIS	I
Vatnsfell	VAF	Landsvirkjun	220	2001	2	0	GIS	I
Vatnshamrar	VAT	RARIK	132/66	1976/2014	5/6	2	AIS	Ú
Vegamót	VEG	RARIK	66	1975	4	0	AIS	Ú
Vestmannaeyjar	VEM	HS Veitur	66/33	2017	1/1	0	AIS	I
Vogaskeið	VOG	RARIK	66	1975(2021	3	0	AIS	Ú
Vopnafjörður	VOP	RARIK	66	1982	1	0	GIS	I
Þeistareykir	THR		220/66/11	2017	5/1/1	1	AIS	I
Þorlákshöfn	TOR	RARIK	66	1991/2016	3	0	AIS	I
Öldugata	OLD	HS Veitur	132	1989	3	0	GIS	I

Undanfarin ár höfum við verið að vinna í snjallvæðingu á tengivirkjunum okkar.

Línur og strengir

Raforkunotkun hér á landi hefur vaxið ört síðustu áratugi. Framleiðslueiningum hefur því fjölgað og raforkuflutningur aukist, bæði í flutningskerfi og dreifikerfum.

Til að anna aukinni eftirspurn þarf að styrkja kerfið og er það meðal annars gert með því að endurbyggja eldri línur eða reisa nýjar.

Raflínur á Íslandi eru að langstærstum hluta loftlínur en með flutningslínum er átt við línur sem eru reknar á 66 kV eða hærri spennu.

Jarðstrengir hafa verið lagðir á styttri köflum þar sem sérstakar aðstæður eru fyrir hendi. Innan þéttbýlissvæða er lögð áhersla á að leggja allar lagnir í jörð. Rekstrarspenna slíkra strengja hefur farið hækkandi undanfarna áratugi í takt við meiri flutningsþörf og tæknilegar framfarir í framleiðslu strengja. Þær hafa einnig gert lagnir strengja með háa spennu hagkvæmari en áður.

Ákvörðun um val á flutningsleið grundvallast á að vega og meta saman nokkra meginþætti. Einn þeirra er umhverfi sem felur í sér mat á því hve mikil áhrif framkvæmdin kemur til með að hafa á umhverfi sitt. Þá þarf að tryggja að framkvæmdin uppfylli kröfur um öryggi á afhendingu rafmagns til samfélagsins, hvort sem er til almennings og heimila eða atvinnulífs.

Að lokum þarf að horfa til efnahagslegra þátta sem byggja á kostnaði eða ávinningi framkvæmdarinnar.

Stefna stjórnvalda um lagningu raflína

Í þingsályktun nr. 11/144 er sett fram stefna stjórnvalda um lagningu raflína. Þar eru sett fram viðmið um hvenær skuli skoða jarðstreng sem valkost.

Meginreglan er sú að nota loftlínur í meginflutningskerfinu nema annað sé talið hagkvæmara eða æskilegra meðal annars út frá tæknilegum atriðum, umhverfis- eða öryggissjónarmiðum á grundvelli viðmiða sem réttlæta að dýrari kostur sé valinn.

Með vísun í niðurstöður mats á umhverfisáhrifum telur Landsnet að umhverfissjónarmið gefi ekki tilefni til þess að vikið sé frá þessari meginreglu stjórnvalda, sér í lagi þar sem kostnaður við loftlínu er mun lægri en við jarðstreng.

Þingsályktun um stefnu stjórnvalda um lagningu raflína

Háspennulínur og jarðstrengir

Við hjá Landsneti eigum og rekum háspennulínur á 220 kV, 132 kV, 66 kV og 33 kV. Háspennulínur/strengir Landsnets voru samtals 3354 km að lengd í árslok 2022.

220 kV línur

Heiti háspennulínu/ jarðstrengs	KKS nr.	Tekin í notkun	Tengivirki	Lengd [km]	Þar af jarðstrengur
Brennimelslína 1	BR1	1977/2006	Geitháls - Brennimelur	58,6	0
Búðarhálsína 1	BH1	2014	Búðarháls - HR1 (Langalda)	5,6	0
Búrfellslína 1	BU1	1969	Búrfell - Írafoss	60,8	0
Búfellslína 2	BU2	1973	Búrfell - Lækjartún	46	0,08
Búrfellslína 3	BU3	1992/1998	Búrfell - Hamranes	119	0
Fljótsdalslína 3*	FL3	2007	Fljótsdalur - Reyðarfjörður	49	0
Fljótsdalslína 4*	FL4	2007	Fljótsdalur - Reyðarfjörður	53	0
Hamraneslína 1**	HN1	1969	Geitháls - Hamranes	15,8	3,7
Hamraneslína 2**	HN2	1969	Geitháls - Hamranes	15,8	3,7
Hólasandslína 2	HS2	2022	Hólasandur - Þeystareykir	18,8	0
Hólasandslína 3**	HS3	2022	Hólasandur - Rangárvellir	71,4	9,6
Hrauneyjafosslína 1	HR1	1982	Hrauneyjafoss - Sultartangi	19,5	0
Ísallína 1	IS1	1969	Hamranes - Ísal	2,4	0
Ísallína 2	IS2	1969	Hamranes - Ísal	2,4	0
Járnblendilína 1	JA1	1978	Brennimelur - Járnblendiv.	4,5	0
Kolviðarhólslína 1	KH1	1973	Kolviðahóll - Geitháls	17,3	0
Kröflulína 3**	KR3	2021	Krafla - Fljótsdalur	121,2	0,2
Kröflulína 4	KR4	2017	Krafla - Þreistareykir	33	0
Lækjartúnslína 1	LT1	2022	Lækjartún - Kolviðarhóll	40,2	0,08
Norðurálslína 1	NA1	1998	Brennimelur - Norðurál	4,2	0
Norðurálslína 2	NA2	1998	Brennimelur - Norðurál	4	0
Sigöldulína 2	SI2	1982	Sigalda - Hrauneyjafoss	8,6	0
Sigöldulína 3	SI3	1975/ 2015	Sigalda - Búrfell	36,8	0
Sogslína 3	SO3	1969	Írafoss - Geitháls	35,8	0
Sultartangalína 1	SU1	1982	Sultartangi - Brennimelur	121,6	0
Sultartangalína 2	SU2	1999	Sultartangi - Búrfell	12,5	0
Sultartangalína 3*	SU3	2006	Sultartangi - Brennimelur	119	0
Vatnsfellslína 1	VF1	2001	Vatnsfell - Sigalda	5,8	0
Þeistareykjalína	TR1	2017	Þeistareykir - Bakki	28,3	0
			Samtals 220K kV	1112,1	10,0

Heiti háspennulínu/ jarðstrengs	KKS nr.	Tekin í notkun	Tengivirki	Lengd [km]	Þar af jarðstrengur [km]
Blöndulína 1	BL1	1977/1991	Blanda - Laxárvatn	32,7	0
Blöndulína 2	BL2	1977/1991	Blanda - Varmahlíð	32,4	0
Eskifjarðarlína 1**	ES1	2001/2021	Eyvindará - Eskifjörður	30	1,9
Eyvindarárlína 1	EY1	1977	Hryggstekkur - Eyvindará	27,5	0
Fitjalína 1	MF1	1991	Rauðimelur - Fitjar	6,8	0
Fitjalína 2 ***	FI2	2015	Fitjar - Stakkur	8,5	8,5
Fljótsdalslína 2 **	L2	1978	Fljótsdalur - Hryggstekkur	25	7
Geiradalslína 1	GE1	1980	Glerárskógar - Geiradalur	46,7	0
Glerárskógalína 1	GL1	1983	Hrútatunga - Glerárskógar	33,5	0
Hafnarfjörður 1 ***	HF1	1989/2007/2019	Hamranes - Öldugata	4,26	4,26
Hafnarlína 1 **	HA1	1987/2014	Hólar - Höfn	7	1,5
Hnappavallalína 1**	HP1	1984/2021	Hanppavellir - Hólar	87	0,5
Hnoðraholtslína 1 **	AD7	1990/2007	Hamranes - Hnoðraholt	11,8	3
Hólalína 1	HO1	1981	Teigarhorn - Hólar	75,1	0
Hrútatungulína 1	HT1	1976	Vatnshamrar - Hrútatunga	77,1	0
Korpulína 1***	KO1	2020	Geitháls - Korpa	6,7	6,7
Kröflulína 1	KR1	1977	Krafla-Rangárvellir	81,5	9,8
Kröflulína 2	KR2	1978/2006	Krafla - Fljótsdalur	123,2	0,1
Laxárvatnslína 1	LV1	1976	Hrútatunga - Laxárvatn	72,7	0
Laxárvatnslína 2 ***	LV2	2018	Laxárvatn - Hnjúkar	2,85	2,9
Mjólkárlína 1	MJ1	1981	Geiradalur - Mjólká	80,8	0
Nesjavallalína 1 **	NE1	1998/2019/2022	Nesjavellir - Korpa	29	13,4
Nesjavallalína 2 ***	NE2	2010	Nesjavellir - Geitháls	25	25
Prestbakkalína 1	PB1	1984/2021	Hólar- Hnappavellir	84,5	0,1
Rangárvallalína 1	RA1	1974	Rangárvellir - Varmahlíð	87,5	0
Rangárvallalína 2 ***	RA2	2009	Rangárvellir – Krossanes	4,5	5
Rauðamelslína 1	RM1	2006	Reykjanes - Rauðimelur	15	0
Rauðavatnslína 1 **	RV1	2021	Geitháls - A12	2,5	2,5
Sigöldulína 4	SI4	1984	Sigalda - Prestbakki	78,1	0
Sogslína 2	SO2	1953	Írafoss - Geitháls	44,4	0
Stuðlalína 1 ***	SR1	2005	Hryggstekkur - Stuðlar	16	16
Stuðlalína2**	SR2	1983/2021	Stuðlar - Eskifjörður	18,2	2,4
Suðurnesjalína 1	SN1	1991	Hamranes - Fitjar	30,7	0,1
Svartsengislína 1	SM1	1991	Svartsengi - Rauðimelur	4,9	0
Teigarhornslína 1	TE1	1981	Hryggstekkur - Teigarhorn	49,7	0
Vatnshamralína 1	VA1	1977	Vatnshamrar - Brennimelur	20,2	0
			Samtals 132 kV	1383,3	110,8

Heiti háspennulínu/ jarðstrengs	KKS nr.	Tekin í notkun	Tengivirki	Lengd [km]	Þar af jarðstrengur [km]	Þar af sæstrengur [km]
Akraneslína 1 ***	AK1	1996	Brennimelur - Akranes	18,5	18,5
Bolungarvíkurlína 1 **	BV	1979/ 2014	Breiðidalur - Bolungavík	17,1	1
Bolungarvíkurlína 2 ***	BV2	2010/ 2014	Ísafjörður - Bolungarvík	15,3	15,3
Breiðadalslína 1 **	BD1	1975	Mjólká - Breiðidalur	36,4	0,8
Dalvíkurlína 1 **	DA1	1982	Rangárvellir - Dalvík	39	0,1
Fáskrúðsfjarðarlína 1 **	FA1	1989	Stuðlar - Fáskrúðsfjörður	16,7	0,4
Flúðalína 1	FU1	1978	Búrfell - Flúðir	27,7	1,0
Grundafjarðarlína 1 **	GF1	1985/ 2020	Vogaskeið - Grundarfjörður	34,6	0,13
Grundarfjarðarlína 2 **	GF2	2019	Grundarfjörður - Ólafsvík	26,2	26,2
Hellulína 1 **	HE1	1995	Flúðir - Hella	34,4	1,7
Hellulína 2 ***	HE2	2015	Hella - Holsvöllur	13	13
Hveragerðislína 1	HG1	1982	Ljósafoss - Hveragerði	15,4	0,1
Hvolsvallarlína 1	HV1	1972	Búrfell - Hvolsvöllur	45,1	0,3
Ísafjarðarlína 1 **	IF1	1959/ 2014	Breiðidalur - Ísafjörður	13	3
Kópaskerslína 1	KS1	1983	Laxá - Kópasker	83,3	0,1
Lagarfosslína 1 **	LF1	1971/ 2011	Lagarfoss - Eyvindará	28	6
Laxárlína 1	LA1	1953	Laxá - Rangárvellir	58,4	0,7
Ljósafosslína 1 ***	LJ1	2002	Ljósafoss - Írafoss	0,6	0,6
Lækjartúnslína 2	LT2	2022	Lækjartún - Hella	15,3	15,3
Neskaupstaðarlína 1 **	NK1	1985	Eskifjörður - Neskaupstaður	20,1	1,9
Neskaupstaðarlína 2***	NK2	2021	Eskifjörður - Neskaupstaður	17,6	17,6
Ólafsvíkurlína 1	OL1	1978	Vegamót - Ólafsvík	48,8	0
Rimakotslína 1	RI1	1988/ 2018	Hvolsvöllur - Rimakot	22,2	0,3
Sauðárkrókslína 1 **	SA1	1974	Varmahlíð - Sauðárkrókur	23,9	2,4
Sauðárkrókslína 1 ***	SA2	2021	Varmahlíð - Sauðárkrókur	23,3	23,3
Selfosslína 1 **	SE1	1981	Ljósafoss - Selfoss	20,3	2,7
Selfosslína 2	SE2	1947/ 2022	Selfoss - Hella	18,4	1,9
Selfosslína 3 ***	SE3	2016	Selfoss Þorlákshöfn.	28	28
Seyðisfjarðarlína 1	SF1	1996	Eyvindará - Seyðisfjörður	19,6	0,5
Steingrímsstöðvarlína 1 **	ST1	1959/ 2002	Steingrímsstöð - Ljósafoss	3,4	1
Tálknafjarðarlína 1	TA1	1985	Mjólká - Keldeyri	45,1	0
Vatnshamralína 2 **	VA2	1974/ 2020	Akranes - Vatnshamrar	38,7	5,1
Vegamótalína 1	VE1	1974	Vatnshamrar - Vegamót	63,8	0
Vestmannaeyjalína 3 ***	VM3	2013	Vestmannaeyjar - Rimakot	16	3,2	12,8
Vogaskeiðslína 1	VS1	1974	Vegamót - Vogaskeið	24,8	0
Vopnafjarðarlína 1 **	VP1	1980/2021	Lagarfoss - Vopnafjörður	58	9,1
Þeistareykjalína 2 ***	TR2	2013	Þeistareykir - KS1 (Höfuðreiðarmúli)	11	11
Þorlákshafnarlína 1	TO1	1991	Hveragerði - Þorlákshöfn	19,5	0,2
			Samtals 66 kV	1060,5	212,3	12,8

Heiti háspennulínu/ sæstrengs	KKS nr.	Tekin í notkun	Tengivirki	Lengd [km]	Þar af jarðstrengur [km]	Þar af sæstrengur [km]
Húsavíkurlína 1	HU1	1948	Laxá - Húsavík	26	0,1
Vestmannaeyjalína 1 ****	VM1	1962	Vestmannaeyjar - Rimakot	16	3,2	12,8
			Samtals 33 kV	42	3,3	12,8

* Byggð að hluta fyrir 400 kV
** Hluti lína og hluti jarðstrengur
*** Jarðstrengur
**** Sæstrengur