Raforkumannvirkin

Allar okkar áherslur miða að því að skapa samfélaginu, viðskiptavinum og eigendum okkar virði með tryggu afhendingaröryggi, hagkvæmum rekstri flutningskerfisins og hámörkun nýtingar á raforku.

Við flytjum rafmagn frá virkjun að borgar- eða bæjarmörkum með raflínum en til að setja rafmagn inn á kerfið eða taka það út af kerfinu eru notuð svokölluð tengivirki.

Burðarvirki raflínanna eru ýmist úr timbri eða stáli og með eða án sérstakra undirstaðna. Spennuval ræður mestu um hæð mastra í háspennulínu. Af því helgast einnig að möstur í 220 kV línum eru nær undantekningarlaust byggð úr stáli og eru á steyptum undirstöðum.

Hærri spenna, meiri hæð

Gerð er sérstök krafa um fjarlægð leiðara, rafmagnsvíra, frá jörðu. Fjarlægð eykst eftir því sem spennan er hærri. Í raun er það andrúmsloftið sem einangrar rafmagnið frá jörðu en sérstakir einangrarar, ýmist úr gleri eða postulíni, einangra leiðara frá burðarvirki.

Auk burðarvirkislínu og -leiðara, rafmagnsvíra, eru mikilvægustu þættir háspennulínunnar einangraraskálar og tengi- og stagbúnaður. Þá eru margar háspennulínur með sérstökum jarðvír efst í mastri til að taka við eldingum og verja endabúnað í tengivirki með því að leiða eldingarnar um burðarvirki til jarðar.

Á síðari árum hefur verið lögð mikil áhersla á að háspennulínur falli sem best að landinu sem þær liggja um og eigum við mikið og gott samtal við samfélagið, hagsmunaaðila, þegar kemur að því að velja línuleiðina.

Tengivirki

Tengivirki er mannvirki og búnaður sem notaður er til að setja rafmagn inn á flutningskerfið eða til að taka rafmagn út af kerfinu. Helsti búnaður tengivirkja eru aflspennar, aflrofar, skilrofar, jarðblöð, mælaspennar, varnarbúnaður, launaflsbúnaður og hjálparbúnaður.

Í flutningskerfinu eru nú 83 tengivirki og 92 afhendingastaðir, þar af eru 20 aflstöðvar, 10 afhendingarstaðir til stórnotenda og 62 til dreifiveitna.

Listi yfir tengivirki Landsnets í árslok 2022

Heiti stöðvarKKSSamrekstraraðiliSpenna (kV)Tekið í notkunFjöldi reitaFjöldi spennaGerð virkis GIS/AISInni- útivirki

Aðveitustöð 12

A12

Veitur

132

2006

1

0

GIS

I

Akranes

AKR

Veitur

66

2016

4

0

AIS

I

Ásbrú

ASB

33

2011

8

0

AIS

I

Bakki

BAK

Landsvirkjun

220/33/11

2017

3/4/7

2

AIS

I

Blanda

BLA

Landsvirkjun

132

1991

5

0

GIS

I

Bolungarvík/varaafl

BOL

Orkubú Vestfjarða

66/11

2014

3/8

0

AIS

I

Breiðidalur

BRD

Orkubú Vestfjarða

66

1979

4

0

AIS

Ú

Brennimelur

BRE

RARIK

220/132/66/11

1978

9/4/0/0

3

AIS

Ú

Brennimelur

BRE

RARIK

66

2007

3

0

AIS

I

Búðarháls

BUD

Landsvirkjun

220

2013

2

0

AIS

I

Búrfell

BUR

Landsvirkjun

220

1999

9

0

GIS

I

Búrfell

BUR

Landsvirkjun

66

1999

4

0

AIS

I

Dalvík

DAL

RARIK

66

1981

1

0

GIS

I

Eskifjörður

ESK

RARIK

66

1993

6

0

AIS

I

Eskifjörður

ESK

132

2021

4

2

GIS

I

Eyvindará

EYV

RARIK

66

1975

4

1

AIS

Ú

Eyvindará

EYV

132

2020

3

0

GIS

I

Fáskrúðsfjörður

FAS

RARIK

66

1998

3

0

AIS

I

Fitjar

FIT

HS Veitur

132

1990/2018

5

0

GIS/AIS

I

Fljótsdalur

FLJ

Landsvirkjun

220/132/11

2007

11/4/2

2

GIS

I

Flúðir

FLU

RARIK

66

1995

4

0

AIS

I

Geiradalur

GED

Orkubú Vestfjarða

132

1983

3

0

AIS

Ú

Geitháls

GEH

220/132/11

1969

7/8/2

2

AIS

Ú

Glerárskógar

GLE

RARIK

132

1980

3

0

AIS

Ú

Grundarfjörður

GRU

66

2017

3

0

AIS

I

Hamranes

HAM

220/132/11

1989

7/8/3

2

GIS

I

Hella

HLA

RARIK

66

1995

4

0

AIS

I

Hnjúkar

HNJ

132/33

2018

1

1

AIS

Ú

Hnappavellir

HNA

132

2021

3

0

GIS

I

Hnoðraholt

HNO

Veitur

132

1990

2

0

GIS

I

Hólar

HOL

RARIK

132

1984/2013

5

0

AIS

Ú

Hólasandur

HSA

220

2022

3

0

GIS

I

Hrauneyjafoss

HRA

Landsvirkjun

220

1981

5

0

GIS

I

Hrútatunga

HRU

RARIK

132

1980

4

0

AIS

Ú

Hryggstekkur

HRY

RARIK

132

1978

6/5

1

AIS

Ú

Húsavík

HUS

RARIK

33

1978

2

0

AIS

Ú

Hveragerði

HVE

RARIK

66

1983

3

0

AIS

Ú

Hvolsvöllur

HVO

RARIK

66

2019

4

0

AIS

I

Írafoss

IRA

Landsvirkjun

220/132

1953

3/6

2

AIS

Ú

Ísafjörður

ISA

Orkubú Vestfjarða

66

2014

4

0

AIS

I

Keldeyri

KEL

Orkubú Vestfjarða

66

1979

2

0

AIS

Ú

Klafastaðir

KLA

220/16

2013

1/4

1

AIS

I

Kolviðarhóll

KOL

220

2006

7

0

GIS

I

Korpa

KOR

Veitur

132

1976

6

0

AIS

Ú

Kópasker

KOP

RARIK

66

1980

1

0

AIS

Ú

Krafla

KRA

220/132/11

2017

3/0/2

1

GIS

I

Krafla

KRA

Landsvirkjun

132

1977

5

0

AIS

Ú

Lagarfoss

LAG

RARIK

66

2007

5

0

AIS

I

Laxá

LAX

Landsvirkjun

66/33

2003

6/1

1

AIS

I

Laxárvatn

LAV

RARIK

132

1977/2018

4

0

AIS

Ú

Lindarbrekka

LIN

RARIK

66

1985

1

0

AIS

Ú

Ljósafoss

LJO

Landsvirkjun

66

1937

6

0

AIS

I

Lækjartún

LAE


220/66

2022

3/3

1

GIS

I

Mjólká

MJO

Orkubú Vestfjarða

132/66

1980

2/5

2

AIS

Ú

Nesjavellir

NES

Orka náttúrunna

132

1998

6

0

GIS

I

Neskaupstaður

NKS

RARIK

66

1994

4

0

AIS

I

Ólafsvík

OLA

RARIK

66

2019

3

1

AIS

I

Prestbakki

PRB

RARIK

132

1984

3

0

AIS

Ú

Rangárvellir

RAN

132/66

1974

8/0

2

AIS

Ú

Rangárvellir

RAN

66/6,6

2001

7/2

0

AIS

I

Rangárvellir

RAN

220/132

2022

3

1

GIS

I

Rauðimelur

RAU

HS Veitur

132

2006

3

0

AIS

I

Reykjanes

REY

HS Orka

132

2006/2022

3

0

AIS

I

Rimakot

RIM

RARIK

66/33

1990

3/4

1

AIS

I

Sauðárkrókur

SAU

66

2021

4

0

GIS

I

Selfoss

SEL

RARIK

66

2005

5

0

AIS

I

Seyðisfjörður

SEY

RARIK

66

1957

2

0

AIS

Ú

Sigalda

SIG

Landsvirkjun

220/132

1977

7/1

1

AIS

Ú

Silfurstjarnan

SIL

RARIK

66

1992

1

0

AIS

Ú

Stakkur

STA

HS Veitur

132

2016

3

1

AIS

I

Steingrímsstöð

STE

Landsvirkjun

66

1959

1

0

AIS

I

Stuðlar

STU

RARIK

132/66

1980/2014/2021

4/3

2

AIS

Ú

Sultartangi

SUL

Landsvirkjun

220

1999

6

0

GIS

I

Svartsengi

SVA

HS Orka

132

1997

4

0

GIS

I

Teigarhorn

TEH

RARIK

132

2005

3

0

AIS

I

Varmahlíð

VAR

RARIK

132

1977

4

1

AIS

Ú

Varmahlíð

VAR

66

2021

5

1

GIS

I

Vatnsfell

VAF

Landsvirkjun

220

2001

2

0

GIS

I

Vatnshamrar

VAT

RARIK

132/66

1976/2014

5/6

2

AIS

Ú

Vegamót

VEG

RARIK

66

1975

4

0

AIS

Ú

Vestmannaeyjar

VEM

HS Veitur

66/33

2017

1/1

0

AIS

I

Vogaskeið

VOG

RARIK

66

1975(2021

3

0

AIS

Ú

Vopnafjörður

VOP

RARIK

66

1982

1

0

GIS

I

Þeistareykir

THR

220/66/11

2017

5/1/1

1

AIS

I

Þorlákshöfn

TOR

RARIK

66

1991/2016

3

0

AIS

I

Öldugata

OLD

HS Veitur

132

1989

3

0

GIS

I

Undanfarin ár höfum við verið að vinna í snjallvæðingu á tengivirkjunum okkar.

Línur og strengir

Raforkunotkun hér á landi hefur vaxið ört síðustu áratugi. Framleiðslueiningum hefur því fjölgað og raforkuflutningur aukist, bæði í flutningskerfi og dreifikerfum. 

Til að anna aukinni eftirspurn þarf að styrkja kerfið og er það meðal annars gert með því að endurbyggja eldri línur eða reisa nýjar.

Raflínur á Íslandi eru að langstærstum hluta loftlínur en með flutningslínum er átt við línur sem eru reknar á 66 kV eða hærri spennu.

Jarðstrengir hafa verið lagðir á styttri köflum þar sem sérstakar aðstæður eru fyrir hendi. Innan þéttbýlissvæða er lögð áhersla á að leggja allar lagnir í jörð. Rekstrarspenna slíkra strengja hefur farið hækkandi undanfarna áratugi í takt við meiri flutningsþörf og tæknilegar framfarir í framleiðslu strengja. Þær hafa einnig gert lagnir strengja með háa spennu hagkvæmari en áður.

Ákvörðun um val á flutningsleið grundvallast á að vega og meta saman nokkra meginþætti. Einn þeirra er umhverfi sem felur í sér mat á því hve mikil áhrif framkvæmdin kemur til með að hafa á umhverfi sitt. Þá þarf að tryggja að framkvæmdin uppfylli kröfur um öryggi á afhendingu rafmagns til samfélagsins, hvort sem er til almennings og heimila eða atvinnulífs.

Að lokum þarf að horfa til efnahagslegra þátta sem byggja á kostnaði eða ávinningi framkvæmdarinnar.

Stefna stjórnvalda um lagningu raflína

Í þingsályktun nr. 11/144 er sett fram stefna stjórnvalda um lagningu raflína. Þar eru sett fram viðmið um hvenær skuli skoða jarðstreng sem valkost.

Meginreglan er sú að nota loftlínur í meginflutningskerfinu nema annað sé talið hagkvæmara eða æskilegra meðal annars út frá tæknilegum atriðum, umhverfis- eða öryggissjónarmiðum á grundvelli viðmiða sem réttlæta að dýrari kostur sé valinn.

Með vísun í niðurstöður mats á umhverfisáhrifum telur Landsnet að umhverfissjónarmið gefi ekki tilefni til þess að vikið sé frá þessari meginreglu stjórnvalda, sér í lagi þar sem kostnaður við loftlínu er mun lægri en við jarðstreng.

Háspennulínur og jarðstrengir

Við hjá Landsneti eigum og rekum háspennulínur á 220 kV, 132 kV, 66 kV og 33 kV. Háspennulínur/strengir Landsnets voru samtals 3354 km að lengd í árslok 2022.

Heiti háspennulínu/
jarðstrengs
KKS
nr.
Tekin í 
notkun
TengivirkiLengd
[km]
Þar af 
jarðstrengur

Brennimelslína 1

BR1

1977/2006

Geitháls - Brennimelur

58,6

0

Búðarhálsína 1

BH1

2014

Búðarháls - HR1 
(Langalda)

5,6

0

Búrfellslína 1

BU1

1969

Búrfell - Írafoss

60,8

0

Búfellslína 2

BU2

1973

Búrfell - Lækjartún

46

0,08

Búrfellslína 3

BU3

1992/1998

Búrfell - Hamranes

119

0

Fljótsdalslína 3*

FL3

2007

Fljótsdalur - Reyðarfjörður

49

0

Fljótsdalslína 4*

FL4

2007

Fljótsdalur - Reyðarfjörður

53

0

Hamraneslína 1**

HN1

1969

Geitháls - Hamranes

15,8

3,7

Hamraneslína 2**

HN2

1969

Geitháls - Hamranes

15,8

3,7

Hólasandslína 2

HS2

2022

Hólasandur - Þeystareykir

18,8

0

Hólasandslína 3**

HS3

2022

Hólasandur - Rangárvellir

71,4

9,6

Hrauneyjafosslína 1

HR1

1982

Hrauneyjafoss - Sultartangi

19,5

0

Ísallína 1

IS1

1969

Hamranes - Ísal

2,4

0

Ísallína 2

IS2

1969

Hamranes - Ísal

2,4

0

Járnblendilína 1

JA1

1978

Brennimelur - Járnblendiv.

4,5

0

Kolviðarhólslína 1

KH1

1973

Kolviðahóll - Geitháls

17,3

0

Kröflulína 3**

KR3

2021

Krafla - Fljótsdalur

121,2

0,2

Kröflulína 4

KR4

2017

Krafla - Þreistareykir

33

0

Lækjartúnslína 1

LT1

2022

Lækjartún - Kolviðarhóll

40,2

0,08

Norðurálslína 1

NA1

1998

Brennimelur - Norðurál

4,2

0

Norðurálslína 2

NA2

1998

Brennimelur - Norðurál

4

0

Sigöldulína 2

SI2

1982

Sigalda - Hrauneyjafoss

8,6

0

Sigöldulína 3

SI3

1975/
2015

Sigalda - Búrfell

36,8

0

Sogslína 3

SO3

1969

Írafoss - Geitháls

35,8

0

Sultartangalína 1

SU1

1982

Sultartangi - Brennimelur

121,6

0

Sultartangalína 2

SU2

1999

Sultartangi - Búrfell

12,5

0

Sultartangalína 3*

SU3

2006

Sultartangi - Brennimelur

119

0

Vatnsfellslína 1

VF1

2001

Vatnsfell - Sigalda

5,8

0

Þeistareykjalína

TR1

2017

Þeistareykir - Bakki

28,3

0


Samtals 220K kV

1112,1

10,0

Heiti 
háspennulínu/ 
jarðstrengs
KKS
nr.
Tekin í notkunTengivirkiLengd
[km]
Þar af 
jarðstrengur 
[km]

Blöndulína 1

BL1

1977/1991

Blanda - Laxárvatn

32,7

0

Blöndulína 2

BL2

1977/1991

Blanda - Varmahlíð

32,4

0

Eskifjarðarlína 1**

ES1

2001/2021

Eyvindará - Eskifjörður

30

1,9

Eyvindarárlína 1

EY1

1977

Hryggstekkur - Eyvindará

27,5

0

Fitjalína 1

MF1

1991

Rauðimelur - Fitjar

6,8

0

Fitjalína 2 ***

FI2

2015

Fitjar - Stakkur

8,5

8,5

Fljótsdalslína 2 **

L2

1978

Fljótsdalur - Hryggstekkur

25

7

Geiradalslína 1

GE1

1980

Glerárskógar - Geiradalur

46,7

0

Glerárskógalína 1

GL1

1983

Hrútatunga - Glerárskógar

33,5

0

Hafnarfjörður 1 ***

HF1

1989/2007/2019

Hamranes - Öldugata

4,26

4,26

Hafnarlína 1 **

HA1

1987/2014

Hólar - Höfn

7

1,5

Hnappavallalína 1**

HP1

1984/2021

Hanppavellir - Hólar

87

0,5

Hnoðraholtslína 1 **

AD7

1990/2007

Hamranes - Hnoðraholt

11,8

3

Hólalína 1

HO1

1981

Teigarhorn - Hólar

75,1

0

Hrútatungulína 1

HT1

1976

Vatnshamrar - Hrútatunga

77,1

0

Korpulína 1***

KO1

2020

Geitháls - Korpa

6,7

6,7

Kröflulína 1

KR1

1977

Krafla-Rangárvellir

81,5

9,8

Kröflulína 2

KR2

1978/2006

Krafla - Fljótsdalur

123,2

0,1

Laxárvatnslína 1

LV1

1976

Hrútatunga - Laxárvatn

72,7

0

Laxárvatnslína 2 ***

LV2

2018

Laxárvatn - Hnjúkar

2,85

2,9

Mjólkárlína 1

MJ1

1981

Geiradalur - Mjólká

80,8

0

Nesjavallalína 1 **

NE1

1998/2019/2022

Nesjavellir - Korpa

29

13,4

Nesjavallalína 2 ***

NE2

2010

Nesjavellir - Geitháls

25

25

Prestbakkalína 1

PB1

1984/2021

Hólar- Hnappavellir

84,5

0,1

Rangárvallalína 1

RA1

1974

Rangárvellir - Varmahlíð

87,5

0

Rangárvallalína 2 ***

RA2

2009

Rangárvellir – Krossanes

4,5

5

Rauðamelslína 1

RM1

2006

Reykjanes - Rauðimelur

15

0

Rauðavatnslína 1 **

RV1

2021

Geitháls - A12

2,5

2,5

Sigöldulína 4

SI4

1984

Sigalda - Prestbakki

78,1

0

Sogslína 2

SO2

1953

Írafoss - Geitháls

44,4

0

Stuðlalína 1 ***

SR1

2005

Hryggstekkur - Stuðlar

16

16

Stuðlalína2**

SR2

1983/2021

Stuðlar - Eskifjörður

18,2

2,4

Suðurnesjalína 1

SN1

1991

Hamranes - Fitjar

30,7

0,1

Svartsengislína 1

SM1

1991

Svartsengi - Rauðimelur

4,9

0

Teigarhornslína 1

TE1

1981

Hryggstekkur - Teigarhorn

49,7

0

Vatnshamralína 1

VA1

1977

Vatnshamrar - Brennimelur

20,2

0

Samtals 132 kV

1383,3

110,8

Heiti háspennulínu/
jarðstrengs
KKS
nr.
Tekin í 
notkun
TengivirkiLengd
[km]
Þar af 
jarðstrengur
[km]
Þar af sæstrengur [km]

Akraneslína 1 ***

AK1

1996

Brennimelur - Akranes

18,5

18,5

Bolungarvíkurlína 1 **

BV

1979/
2014

Breiðidalur - Bolungavík

17,1

1

Bolungarvíkurlína 2 ***

BV2

2010/
2014

Ísafjörður - Bolungarvík

15,3

15,3

Breiðadalslína 1 **

BD1

1975

Mjólká - Breiðidalur

36,4

0,8

Dalvíkurlína 1 **

DA1

1982

Rangárvellir - Dalvík

39

0,1

Fáskrúðsfjarðarlína 1 **

FA1

1989

Stuðlar - Fáskrúðsfjörður

16,7

0,4

Flúðalína 1

FU1

1978

Búrfell - Flúðir

27,7

1,0

Grundafjarðarlína 1 **

GF1

1985/ 2020

Vogaskeið - Grundarfjörður

34,6

0,13

Grundarfjarðarlína 2 **

GF2

2019

Grundarfjörður - Ólafsvík

26,2

26,2

Hellulína 1 **

HE1

1995

Flúðir - Hella

34,4

1,7

Hellulína 2 ***

HE2

2015

Hella - Holsvöllur

13

13

Hveragerðislína 1

HG1

1982

Ljósafoss - Hveragerði

15,4

0,1

Hvolsvallarlína 1

HV1

1972

Búrfell - Hvolsvöllur

45,1

0,3

Ísafjarðarlína 1 **

IF1

1959/ 2014

Breiðidalur - Ísafjörður

13

3

Kópaskerslína 1

KS1

1983

Laxá - Kópasker

83,3

0,1

Lagarfosslína 1 **

LF1

1971/ 2011

Lagarfoss - Eyvindará

28

6

Laxárlína 1

LA1

1953

Laxá - Rangárvellir

58,4

0,7

Ljósafosslína 1 ***

LJ1

2002

Ljósafoss - Írafoss

0,6

0,6

Lækjartúnslína 2

LT2

2022

Lækjartún - Hella

15,3

15,3

Neskaupstaðarlína 1 **

NK1

1985

Eskifjörður - Neskaupstaður

20,1

1,9

Neskaupstaðarlína 2***

NK2

2021

Eskifjörður - Neskaupstaður

17,6

17,6

Ólafsvíkurlína 1

OL1

1978

Vegamót - Ólafsvík

48,8

0

Rimakotslína 1

RI1

1988/ 2018

Hvolsvöllur - Rimakot

22,2

0,3

Sauðárkrókslína 1 **

SA1

1974

Varmahlíð - Sauðárkrókur

23,9

2,4

Sauðárkrókslína 1 ***

SA2

2021

Varmahlíð - Sauðárkrókur

23,3

23,3

Selfosslína 1 **

SE1

1981

Ljósafoss - Selfoss

20,3

2,7

Selfosslína 2

SE2

1947/ 2022

Selfoss - Hella

18,4

1,9

Selfosslína 3 ***

SE3

2016

Selfoss Þorlákshöfn.

28

28

Seyðisfjarðarlína 1

SF1

1996

Eyvindará - Seyðisfjörður

19,6

0,5

Steingrímsstöðvarlína 1 **

ST1

1959/ 2002

Steingrímsstöð - Ljósafoss

3,4

1

Tálknafjarðarlína 1

TA1

1985

Mjólká - Keldeyri

45,1

0

Vatnshamralína 2 **

VA2

1974/ 2020

Akranes - Vatnshamrar

38,7

5,1

Vegamótalína 1

VE1

1974

Vatnshamrar - Vegamót

63,8

0

Vestmannaeyjalína 3 ***

VM3

2013

Vestmannaeyjar - Rimakot

16

3,2

12,8

Vogaskeiðslína 1

VS1

1974

Vegamót - Vogaskeið

24,8

0

Vopnafjarðarlína 1 **

VP1

1980/2021

Lagarfoss - Vopnafjörður

58

9,1

Þeistareykjalína 2 ***

TR2

2013

Þeistareykir - KS1 (Höfuðreiðarmúli)

11

11

Þorlákshafnarlína 1

TO1

1991

Hveragerði - Þorlákshöfn

19,5

0,2

Samtals 66 kV

1060,5

212,3

12,8

Heiti háspennulínu/ 
sæstrengs
KKS
nr.
Tekin í notkunTengivirkiLengd
[km]
Þar af 
jarðstrengur 
[km]
Þar af sæstrengur [km]

Húsavíkurlína 1

HU1

1948

Laxá - Húsavík

26

0,1

Vestmannaeyjalína 1 ****

VM1

1962

Vestmannaeyjar - Rimakot

16

3,2

12,8

Samtals 33 kV

42

3,3

12,8

*    Byggð að hluta fyrir 400 kV
**   Hluti lína og hluti jarðstrengur
***  Jarðstrengur
**** Sæstrengur